Stikstofcrisis dwingt tot keuzes
De stikstofcrisis staat al een tijdje hoog de politieke agenda. Het raakt ons allemaal, heel Nederland. De Commissie Remkes noemde haar rapport over de stikstofcrisis al: “Niet alles kan overal”. Maar wat en wie gaan voor? Welke sectoren nemen de pijn? En welke perspectieven zijn er nog voor jonge ondernemers?
Keuzes maken is vrijwel onmogelijk
Keuzes maken in het stikstofdossier is een vrijwel onmogelijke opgave. We willen veel dingen tegelijk in Nederland. Het lijkt bijna een kiezen tussen sectoren. Het politieke debat erover is al decennia lang vooruit geschoven, om alles mogelijk te blijven maken. Dat kan niet meer. En de opdracht om de keuzes te maken? Die wordt op verschillende politieke bordjes weggelegd. De knoop is nog niet maar zo doorgehakt. De tijd lijkt zijn werk te moeten doen.
Onzekerheid is voor niemand goed
Het is lastig ondernemen wanneer de opdrachten vanuit de markt en de maatschappij uiteenlopen. Hierdoor ontstaat ruis en onduidelijkheid, verwachtingen over en weer die niet kloppen. De uitdagingen stapelen zich op; een veranderende markt, de energietransitie, klimaatadaptatie, te weinig personeel... De daarbij komende stikstofcrisis maakt het allemaal nog eens extra ingewikkeld.
Ondernemerschap vereist
Er is veel gaande en dat schreeuwt om ondernemerschap. Niet alles kan. De kunst is om te zien dat daarin ook juist kansen liggen. Het bruist van de ideeën, alleen werkt het wetgevingskader van wat er wel mag op een locatie niet altijd mee.
De jonge ondernemers die we bij Movaeres het afgelopen jaar mochten begeleiden hebben ons dat weer duidelijk getoond. Zij zien vooral kansen, barsten van het potentieel en zoeken naar richtingen voor perspectief. Krimp van het aantal dieren wil namelijk nog niet zeggen dat je ook minder inkomen hebt. Het kan ook ruimte geven in tijden van tekorten aan personeel, grondstoffen en energie. Het komt mogelijk de markt ten goede. Maar je ontkomt niet aan ingrijpende keuzes.
70% wil ander verdienmodel
De agrarische sector is er klaar voor, daar zijn wij van overtuigd. 70% van de jonge ondernemers wil naar een ander verdienmodel. En 50% heeft meer kwaliteiten dan het huidige bedrijf van ze vraagt. Zij kunnen en willen meer dan alleen het voortzetten en beheren van het bedrijf waarin ze grootgebracht zijn. Dat blijkt ook uit de vele IKTO-testen die in de sector zijn uitgezet en uit onderzoek (2018, NAJK / Aeres Hogeschool Dronten). Ze willen vooral wat anders ontwikkelen op de oude locatie, zeker in grondgebonden sectoren. Het ondernemerspotentieel is er, het lef is er ook. Nu alleen nog de politieke ruimte om ook echt andere wegen in te mogen slaan.
Het potentieel is er:
70% van de jonge ondernemers wil naar een ander verdienmodel!
Kies je koers
Ondernemen is de kunst van het koers houden tussen oude sporen en nieuwe perspectieven. Weten met welke oude loyaliteit je verbonden bent. Trots zijn op behaalde successen. Op de mogelijkheid om een bedrijf nog een generatie voort te kunnen zetten. Of juist de realisatie dat tradities en in het verleden behaalde successen geen garantie zijn voor de toekomst. Dat je die misschien los moet laten om nieuwe perspectieven te openen. Je eigen koers kiezen en houden, dat is ondernemerschap.
Laat jij je klemzetten?
Waar sta jij als ondernemer in de huidige situatie? Voel je je klemgezet? Staat jouw ondernemerschap op pauze? Hoe lang wil en kan je nog wachten voordat je een keus kunt maken? Creativiteit, frustratie, hoop, woede, optimisme, de roep om doorpakken… alles loopt door elkaar. Dat is frustrerend, daar moet je uit. Want lange onzekerheid is eigenlijk nog veel erger dan pijnlijke duidelijkheid.
Of zie je nieuw perspectief?
De huidige crisissituatie biedt ook kansen. Om zelf de regie te pakken. Te doen waar je in gelooft en wat bij jou past. Een eerste stap is door wat verder uit te zoomen. Te kijken naar de markt en de maatschappij. Welke unieke bijdrage kunnen jullie leveren met waar jullie goed in zijn? Dat geeft vaak verrassende nieuwe perspectieven. Wij helpen je graag met het vinden van de weg.
Schrijf je in
Voor persoonlijke begeleiding. Of nog leerzamer: voor een werkgroep praktijkleren met leeftijdsgenoten. Dan ga je samen met jou op pad en dagen we jullie uit om je blikveld te vergroten en nieuwe perspectieven te zien. Velen gingen je voor.
Wat doet Movaeres
- Opleiden van ondernemers in hun ondernemerschap
- Begeleiden van familiebedrijven bij transities in markt, bedrijf en generaties
- De dialoog begeleiden tussen ondernemers, marktpartijen, omgeving en overheid
- Opleiden ondernemersadviseurs
- Instrumentarium ontwikkelen voor adviseurs